verticuteren
verticuteren ww. ‘de bovenste laag van een gazon met messen bewerken om vervilting tegen te gaan’
Ontleend aan het Engelse ww. en zn. verticut, een samentrekking van vertical cut ‘verticale snede’. De enkele -t- en het achtervoegsel -eren wijzen op een ontlening via het Franse ww. verticuter, met dezelfde betekenis.
De zogenaamde verticutter werd in 1952 uitgevonden door Tom Mascaro en in de Verenigde Staten geproduceerd door zijn bedrijf, de West Point Products Corporation. Het toestel werd op de markt gebracht onder de naam Verti-cut, een merknaam die al gauw tot een soortnaam zou evolueren (Loyd, C., ‘Tom Mascaro. Entrepeneur extraordinaire’, Golf Course Management, januari 1997, p. 212). Over de werking van de Verti-cut Mower of Verti-cut lezen we in een artikel uit 1954, dat het toestel omschrijft als the pioneer modern introduction in vertical mowing equipment (Wyckoff, C. G., ‘The Vertical Mowing of Grass’, Southern California Turfgrass Culture (vol. 4, nr. 4), oktober 1954, p. 3-4).
De oudste attestatie via Delpher vinden we in een advertentie uit 1973: Daarom is het goed, het gazon te „verticuteren”, zoals kenners de behandeling noemen, waardoor de graswortels weer kunnen ademen. (‘Laat uw gras niet stikken. Ook plantenwortels hebben lucht nodig’, Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag, 20 april 1973, p. 10). In de advertentie wordt reclame gemaakt voor een verticuteerhark. Blijkens de afbeeldingen en de omschrijving is dit geen machine zoals de oorspronkelijke Verti-cut, maar een handmatig te bedienen hark. De uitbreiding van de merknaam naar een soortnaam moet dus al eerder plaatsgevonden hebben.
De tweede oudste attestatie is gelijkaardig: Verticuteerhark voor de juiste gazonverzorging. Verticuteren — zo luidt de vakterm — reinigt het gazon terdege, verwijdert mos, diepliggend gazonvilt en vlakgroeiende onkruiden. (‘In de Boels Tuincorners vindt u...’, Limburgsch dagblad, 8 maart 1974, p. 26). Dat verticuteren in de vroege jaren 1970 nog een vakterm was, is wel duidelijk.
-- YA
