waal4

"inwoner van Wallonië"

Dit kan een aanpassing zijn van de naam "Gallus", 'Galliër' of 'Kelt' . Toen de Germanen (Franken) in de vierde eeuw in contact kwamen met de Gallo-Romeinen, spraken die geen Keltisch meer maar (volks)Latijn. De Gallo-Romeinen noemden zichzelf op Latijnse wijze "Gallus", dat toen reeds naar de Laat-Latijnse uitspraak "Gallo" was geëvolueerd. De Germanen spraken dat uit als "Wallo" en "Wala". De Latijnse of Romaanse beginklanken "G" of "GU" werden in het Germaans "W" uitgesproken, en omgekeerd. Dit bemerken we bij een aantal leenwoorden in het Frans: het Germaans "Wilhelm" werd in het Frans "Guillaume", "weer"(oorlog) werd "guerre", "wesp" werd "guêpe", "wad" werd "gué". Reeds Voltaire vertelde in zijn "Encyclopédie" dat "Gallus" en "Walch" hetzelfde woord was. De Germanen gingen alle mensen die Latijn, Oud-Frans of Keltisch praatten "Walen" noemen. Vandaar komen de namen "Wales", waar de bevolking een Keltische taal sprak en nog spreekt; "die Welsche Schweiz", de Duitse benaming voor het Romaanse deel van Zwitserland, "Walachije", het Roemeenstalige deel tegenover Zevenburgen, het vroeger grotendeels Duitstalige deel van wat nu Roemenië is. De verklaring van de germanist Van Veen luidt anders in het “Etymologische Woordenboek”, Van Dale, Utrecht Antwerpen, 1990. De Germaanse term kan volgens hem op zich afkomstig zijn van de Romeinse term om een bepaalde Keltische stam in Gallia Narbonensis aan te duiden: de "Volcae" ("Wolkai" uitgesproken). "Waals was dus ook een aanduiding voor taal, en betekende min of meer “Romaans” (zie ook Oudfrans)", aldus Van Veen.

De geografische spreiding van de namen "Wales", "Wallonië", "Welsh", "Wallis", "Wällisch", "Walachije", maakt de verklaring van Van Veen echter onwaarschijnlijk, want deze gebieden kwamen in contact met verschillende Germaanse stammen, die geen eenheid vormden. Het is dan ook moeilijk te begrijpen dat al die verschillende stammen, die geografisch ver uit elkaar woonden, allen de naam van de "Volcae", waarmee enkel de Franken in Zuid-Frankrijk rechtstreeks in contact kwamen, zouden hebben veralgemeend.

[Alfred Michiels]